French ORIENTALIST - Seksyon 1

Hit: 446

Prof. Dr. sa Kasaysayan HUNG NGUYEN MANH¹

   Ngayon, ang mga Vietnamese mga tao hindi na nakikita, kahit na ang silweta, ng mga kolonyal na pranses sa lupain ng Vietnam. Maaari lamang silang makita sa pamamagitan ng mga lumang pahina ng mga libro ng kasaysayan o sa pamamagitan ng mga gawa sa pagsasaliksik tulad ng Bulletin de l'école Française d'Extrême-Orient (Far-Eastern French School), ang Bulletin de la Société des Études Indochinoises, Bulletin ng Lipunan para sa Mga Pag-aaral ng Indochinese), ang Bulletin des Amis du Vieux Huế (Mga Kaibigan ng Old Huế Bulletin), o ang Paglathala de I'Institut Indochinois ibuhos ang l'étude de l'homme (paglalathala ng Indochinese Institute para sa Pag-aaral ng Tao)…, O sa pamamagitan ng mga dokumento sa pagsasaliksik tungkol sa materyal, pangkulturang kultura, at espiritwal na buhay ng mga vietnamese na naiwan ng mga kolonyalistang pranses. Kabilang sa mga naturang dokumento, ang ilan sa mga ito ay hindi lamang nakumpirma ang pagkakaroon ng maraming mga iskolar na pranses mula pa noong halos isang daang taon, ngunit nakumpirma rin ang pagkakaroon ng marami Romano Katoliko mga pari at misyonero mula noong maraming mga nakaraang siglo, sa pamamagitan ng maraming mga pananaliksik na gawa sa "Ang misyon ng mga Heswita sa Tonkin"(*), pati na rin sa malaking pag-unlad na nakamit sa pag-convert ng mga ateyista sa Roman Catholicism mula 1627 hanggang 1646 ”.     

   Ang lahat ng mga pari at mga misyonero ay hindi lamang naglalakad sa deltas ng Timog at Hilagang Vietnam, ngunit napalalim din sila sa mga bulubunduking lugar, tulad ng mga kaso ni Rev. Father SAVINA² na nag-aral sa mga etnikong minorya sa Hilagang bulubunduking lugar at sa Sino-Vietnamese hangganan ng lugar; ang Rev. Ama CADIÈRE³, na bukod sa mga paksang nauugnay sa lipunan, wika, at alamat ng mga Vietnamese - ay nagsagawa rin ng pagsasaliksik sa kasaysayan ng Chams; o ang kaso ng Rev. Ama DOURISBOURE⁴ na gumawa ng mga pananaliksik sa etnograpiya. Nariyan din si Rev. Father ALEXANDRE DE RHODES⁵ na nagtipon ng Diktoryo Annamiticum Lusitenum at Latinum - Roma 1651.

   Mayroong, sa oras na iyon, hindi lamang ang mga misyonero at iskolar, kundi pati na rin ang mga negosyante. Kahit na abala sa kanilang negosyo, naroroon pa rin sila sa Hilaga upang isulat ang kanilang mga relasyon tulad ng kaso ng TAVERNIER⁶, o sa SAMUEL BARON⁷ (isang Englishman) na gumawa ng mga paglalarawan sa lupang binisita niya. Binibigyang pansin din nila ang mga pampulitikang at panlipunang sitwasyon, gayundin sa mga kaugalian at gawi, ang heograpiya, at kasaysayan ng wika sa mga lugar na kanilang dinalaw.

   Ngunit, bilang isang espesyal na tampok, mayroong mga tagapangasiwa ng pranses na hindi lamang nag-aalaga ng administrasyon, ngunit nag-save din ng maraming oras para sa pagsasagawa ng mga gawaing pananaliksik tulad ng kaso ni Sabatier na nag-aral sa kaugalian na batas at alamat ng tribong Ede, LANDES⁸ na nagbigay ng espesyal na pansin mga katutubong katutubong alamat at wika, at CORDIER⁹ - bagaman siya ay isang pasadyang opisyal, nagtrabaho bilang isang tagasalin para sa Ministro ng Katarungan ng Indochinese at nagturo Vietnamese at Tsino sa mga opisyal ng french. Para sa kapitan ng Air Force na si CESBRON¹⁰, nais niyang itaas ang mga alamat ng alamat at diwata hanggang sa kalangitan.

   Nariyan din ang supervisor ng pulisya na si DAYOT¹¹ na isinalin ang tula ng Ể CHIỂU¹² LỤC VÂN TIÊN sa pranses, na binibigyan ang lahat ng kanyang pansin sa bawat talata, bawat salita ... Kabilang sa maraming mga mananaliksik na pranses, ang pinakatanyag ay ang mga sumusunod na tao: G. DUMOUTIER¹³ - isang archaeologist, ethnologist at orientalist - pinagtatrabahuhan ng Gobernador Heneral bilang kanyang interpreter, MAURICE DURAND¹⁴, ang kilalang may-akda ng akdang may karapatan  "Vietnamese tanyag na imahinasyon". PIERRE HUARD¹⁵ na nakasulat sa karaniwang kilalang aklat na may karapatan  "Kaalaman ng Vietnam", at higit pa kamakailan, mayroon kaming PHILIPPE LANGLET,¹⁶ a doktor sa kasaysayan, na nagturo Panitikan sa dating Unibersidad ng Saigon, at naisalin ang "Khâm Định Việt Sử Thống Giám Cương Mục (1970)" (Awtorisadong Kasaysayan ng Vietnam) at ginamit ito bilang tesis para makuha ang kanyang degree sa Doctor. Sa ngayon, hindi pa rin maraming mga tao mula sa henerasyong iyon ang nabubuhay pa. Lamang na itinuro nila ang kanilang mga lugar sa iba pa Ruso, Hapon, Amerikanong orientalista… Nakasalalay sa mga pananaw sa pagsasaliksik, na maaaring alinman sa materyalistiko o ideyalistiko, dayalekto o metapisiko… ang Mga pag-aaral sa Vietnam ay ipinakita sa harap ng kanilang mga mata na may mga bagong elemento.

   Gayunpaman, matapos ang pagdaan sa lahat ng mga dokumento na naiwan tulad ng nabanggit sa itaas ay hindi pa kami nakakilala ng sinumang mananaliksik ng pranses na ang pangalan ay HENRI OGER¹⁶! Marahil, dapat nating basahin ang isang artikulo ni PIERRE HUARD, na isinasagawa sa Bulletin de l'école Française d'Extrême-Orient at pinamagatang "Henri Oger, ang payunir sa teknolohiyang Vietnam" (Figure 72). Ang mga nilalaman ng artikulong ito ay maaaring medyo magtapon ng ilaw sa frenchman na ito.

... magpatuloy sa Seksyon 2 ...

NOTA:
◊ French ORIENTALISTS - Seksyon 2.

NOTA:
(*) Rehiyon na pinamamahalaan ni Panginoong Trịnh mula Đèo Ngang sa North VN.

¹⁵: PIERRE HUARD - Ang tagapanguna sa teknolohiyang Vietnamese - Henri Oger (1885-1936?), BEFEO, Tome LVII - 1970 - pp. 215-217.

BAN TU THU
07 / 2020